استفاده طولانی‌مدت از رقیق‌کننده خون چه تأثیری دارد؟
اگر فیبریلاسیون دهلیزی دارید، مصرف داروهای رقیق‌کنندهٔ خون می‌تواند خطر سکتهٔ مغزی را کاهش دهد. اما عوارض جانبی دیگری از جمله خونریزی جدی ایجاد می‌کنند.
فیبریلاسیون دهلیزی و رقیق‌کننده‌های خون
فیبریلاسیون دهلیزی (AFib) یک اختلال ریتم قلب است که ممکن است خطر سکته را افزایش دهد. با فیبریلاسیون دهلیزی، دو حفرهٔ بالایی قلب شما نامنظم می‌زند. خون ممکن است تجمع یابد و لخته‌هایی ایجاد کند که می‌توانند به اندام‌ها و مغز شما بروند.
پزشکان اغلب داروهای ضدانعقاد یا رقیق‌کننده‌های خون را برای رقیق کردن خون و جلوگیری از تشکیل لخته تجویز می‌کنند.
در اینجا آنچه باید در مورداستفادهٔ طولانی‌مدت از رقیق‌کنندهٔ خون بدانید، هرگونه عوارض جانبی‌ای که ممکن است تجربه کنید، و آنچه ممکن است بخواهید با پزشک در میان بگذارید، آمده است.
رقیق‌کننده‌های خون چگونه کار می‌کنند
اگر فیبریلاسیون دهلیزی دارید، داروهای ضدانعقاد ممکن است خطر سکتهٔ مغزی شما را تا 60 درصد کاهش دهند. از آنجاکه فیبریلاسیون دهلیزی علائم زیادی ندارد، برخی افراد احساس می‌کنند که نمی‌خواهند یا نیازی به مصرف داروهای رقیق‌کنندهٔ خون ندارند، به‌خصوص اگر این به معنای مصرف دارو برای باقی عمرشان باشد.
درحالی‌که رقیق‌کننده‌های خون لزوماً احساس شما را در طول روز تغییر نمی‌دهند، اما به محافظت از شما در برابر سکته کمک می‌کنند.
ممکن است به‌عنوان بخشی از درمان فیبریلاسیون دهلیزی با چندین نوع رقیق‌کنندهٔ خون مواجه شوید. این‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
وارفارین (جانتوون): وارفارین توانایی بدن شما برای ساختن ویتامین کا را کاهش می‌دهد. بدون ویتامین کا، کبد در ساخت پروتئین‌های لخته‌شدن خون مشکل دارد. پزشکان به طور سنتی وارفارین را برای همهٔ افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی تجویز می‌کردند. بااین‌حال، استفاده‌های توصیه‌شدهٔ فعلی آن به بیماران فیبریلاسیون دهلیزی با دریچهٔ قلب جایگزین مکانیکی و بیماران مبتلا به تنگی میترال روماتیسمی محدود می‌شود.
داروهای ضدانعقاد مستقیم خوراکی (DOACs): پزشکان این داروها را برای افراد مبتلا به AFib توصیه می‌کنند، مگر اینکه فرد مبتلا به تنگی متوسط تا شدید روماتیسمی میترال یا جایگزینی مکانیکی دریچه قلب باشد. داروهای این دسته ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دابیگاتران (پراداکسا)
- ریواروکسابان (Xarelto)
- آپیکسابان (Eliquis)
- ادوکسابان (Savaysa)
پزشکان از مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها برای تعیین اینکه چه نوع رقیق‌کنندهٔ خونی ممکن است برای شما بهترین باشد استفاده می‌کنند.
عوارض رقیق‌کننده‌های خون
برخی افراد نباید داروهای رقیق‌کنندهٔ خون مصرف کنند. اگر علاوه بر فیبریلاسیون دهلیزی دارای هر یک از شرایط پزشکی زیر هستید، حتماً به پزشک اطلاع دهید:
- فشارخون بالای کنترل‌نشده
- زخم معده یا سایر مسائلی که شما را در معرض خطر بالای خونریزی داخلی قرار می‌دهد
- هموفیلی یا سایر اختلالات خونریزی‌دهنده
رقیق‌کننده‌های خون می‌توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. این عوارض جانبی ممکن است به داروی خاصی که مصرف می‌کنید بستگی داشته باشد. صحبت با پزشک در مورد عوارض جانبی احتمالی داروهای تجویزشده بهترین کار است. عوارض جانبی رایج داروهای رقیق‌کنندهٔ خون می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- افزایش خطر خونریزی
- افزایش قابل‌توجه خطر خونریزی ناشی از بریدگی‌های کوچک
- بثورات پوستی
- ریزش مو
در صورت خونریزی طولانی بینی یا خونریزی لثه یا مشاهدهٔ خون در استفراغ یا مدفوع حتماً به پزشک اطلاع دهید. کبودی شدید نیز ممکن است نیاز به توجه فوری پزشک داشته باشد.
مدیریت خطر خونریزی
رقیق‌کننده‌های خون خطر خونریزی، از جمله خونریزی قابل‌توجه را افزایش می‌دهند.
برای مدیریت این خطر، ایجاد چند تغییر در شیوهٔ زندگی را در نظر بگیرید. برای کاهش احتمال خونریزی ناشی از فعالیت‌های روزمره، می‌توانید کارهای زیر را در خانه انجام دهید:
- از مسواک‌های سفت استفاده نکنید و به مسواک‌هایی با موهای نرم روی آورید.
- از نخ دندان‌های موم‌دار به جای موم‌نشده که ممکن است به لثه‌های شما آسیب برساند و باعث خونریزی شود استفاده کنید.
- برای جلوگیری از بریدگی، از یک موبر برقی استفاده کنید.
- با دقت بیشتری از اشیاء تیز مانند قیچی یا چاقو استفاده کنید.
- در مورد شرکت در هر فعالیتی که ممکن است احتمال زمین‌خوردن یا آسیب شما را افزایش دهد، مانند ورزش‌های تماسی، با پزشک صحبت کنید. این‌ها همچنین ممکن است خطر خونریزی داخلی را افزایش دهند.
نظارت بر رقیق‌کننده خون
هنگام مصرف داروهای رقیق‌کننده خون، ممکن است نیاز به نظارت پزشکی و آزمایش خون منظم داشته باشید.
وارفارین
اگر وارفارین را برای مدت طولانی مصرف می‌کنید، تیم پزشکی شما احتمالاً شما را از نزدیک تحت‌نظر خواهند گرفت.
ممکن است به طور مرتب به بیمارستان یا کلینیک مراجعه کنید تا آزمایش خونی به نام آزمایش زمان پروترومبین انجام دهید. این آزمایش مدت‌زمان لخته‌شدن خون شما را اندازه‌گیری می‌کند. این اغلب ماهانه انجام می‌شود تا زمانی که پزشک بتواند بهترین دوز را برای بدن شما تعیین کند.
آزمایش خون کاری است که احتمالاً باید در حین مصرف دارو انجام دهید. برخی از افراد اغلب نیازی به تغییر دوز داروی خود ندارند. برخی دیگر برای جلوگیری از عوارض جانبی و خونریزی بیش‌ازحد باید آزمایش خون و تغییر دوز مکرر انجام دهند.
تیم پزشکی شما همچنین ممکن است لازم باشد قبل از انجام برخی اقدامات پزشکی که شامل خونریزی هستند، مانند جراحی، شما را معاینه کنند.
ممکن است متوجه شوید که رنگ قرص وارفارین شما ممکن است هرازگاهی متفاوت به نظر برسد. رنگ نشان‌دهنده دوز است، بنابراین باید مراقب آن باشید و اگر در مورد مشاهده رنگ متفاوت در بطری خود سؤالی دارید از پزشک بپرسید.
DOACها
رقیق‌کننده‌های خون با اثر کوتاه‌تر مانند داروهای ضدانعقاد مستقیم خوراکی (DOACs) معمولاً نیازی به نظارت مکرر ندارند. پزشک می‌تواند دستورالعمل‌های بیشتری برای درمان و هرگونه تغییر در دوز به شما بدهد.
تداخلات دارویی
وارفارین
وارفارین ممکن است با سایر داروهایی که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشد. غذاهایی که می‌خورید نیز ممکن است اثر وارفارین را بر بدن شما تغییر دهد.
اگر این دارو را برای مدت طولانی مصرف می‌کنید، بهتر است از پزشک در مورد تغییرات ضروری در رژیم غذایی خود سؤال کنید. آن‌ها ممکن است توصیه کنند که رژیم غذایی خود را به‌طورکلی نسبتاً ثابت نگه دارید و مقدار ثابتی از غذاهای حاوی ویتامین کا مصرف کنید.
این غذاها شامل سبزیجات سبز و برگ‌دار مانند موارد زیر است:
- کلم‌پیچ
- سبزی کولارد
- چغندر سوئیسی
- سبزی خردل
- سبزی شلغم
- جعفری
- اسفناج
- اندیو
اگر وارفارین مصرف می‌کنید، ممکن است بخواهید غذاهای خاصی را که ممکن است با دارو تداخل داشته باشند را از رژیم غذایی خود محدود کنید. در عوض، سعی کنید غذاهای متنوعی بخورید که ویتامین کای کمی دارند، از جمله:
- هویج
- گل‌کلم
- خیارها
- فلفل
- سیب‌زمینی‌ها
- اسکواش
- گوجه‌فرنگی‌ها
همچنین باید با پزشک در مورد مکمل‌های گیاهی یا امگا 3 صحبت کنید تا ببینید آیا هر کدام که مصرف می‌کنید ممکن است با رقیق‌کنندهٔ خون شما تداخل داشته باشد یا خیر.
همچنین ممکن است لازم باشد از برخی غذاها یا نوشیدنی‌هایی که می‌توانند اثر وارفارین و خطر خونریزی را افزایش دهند اجتناب کنید. این‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آب زغال‌اخته
- آب گریپ‌فروت
- آب انار
DOACها
چندین تداخلات غذایی و دارویی که اخیراً شرح داده شده‌است، در بیمارانی که DOAC مصرف می‌کنند گزارش شده‌است. مهارکننده‌های پمپ پروتون که برای رفلاکس اسید مصرف می‌شوند می‌توانند اثر ضدانعقادی DOACها را افزایش دهند. مکمل گیاهی خارمریم، زردچوبه، کومارین و سایر محصولات گیاهی نشان داده شده‌است که با اثربخشی DOACهای انتخابی تداخل دارند. مصرف بیش‌از حد فیبر سطح دارو در گردش را نیز کاهش می‌دهد. با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که رقیق‌کنندهٔ خون صحیحی مصرف می‌کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر در مورد مصرف طولانی‌مدت داروهای رقیق‌کنندهٔ خون نگرانی دارید، ممکن است بخواهید با پزشک صحبت کنید.
مهم است که داروی خود را هر روز در زمان مشخصی مصرف کنید. اگر یک دوز را فراموش کردید، با پزشک تماس بگیرید تا ببیند چگونه باید به مسیر خود بازگردید.
برخی از افرادی که دوز فراموش‌شدهٔ خود را نزدیک به زمانی که به طور معمول مصرف می‌کنند به‌خاطر می‌آورند، ممکن است بتوانند با چند ساعت تأخیر آن را مصرف کنند. برخی دیگر ممکن است نیاز داشته باشند تا روز بعد صبر کنند و دوز خود را دوبرابر کنند. یک پزشک می‌تواند بهترین روش را برای شرایط شما به شما توصیه کند.
برخی از افراد برای جلوگیری از ازدست‌دادن دوز و منظم ماندن، آلارم تنظیم می‌کنند یا از برنامه‌های یادآوری دارو استفاده می‌کنند.
اگر در هنگام مصرف داروهای رقیق‌کنندهٔ خون هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، فوراً با ۱۱۵ یا خدمات اورژانس محلی خود تماس بگیرید:
- سردرد شدید یا غیرمعمول
- گیجی، ضعف یا بی‌حسی
- خونریزی‌ای که متوقف نمی‌شود
- استفراغ خون یا خون در مدفوع
- سقوط یا آسیب به سر شما
این شرایط ممکن است نشانهٔ خونریزی داخلی باشد یا منجر به ازدست‌دادن شدید خون شود. اقدام سریع ممکن است جان شما را نجات دهد.
داروهای پادزهر می‌توانند اثرات وارفارین را متوقف کرده و خون شما را در مواقع اضطراری لخته شود، اما باید برای درمان به بیمارستان مراجعه کنید.
سخن پایانی
مصرف داروهای رقیق‌کنندهٔ خون می‌تواند از لخته‌شدن خون و سکته جلوگیری کند.
خونریزی بزرگ‌ترین خطر در استفادهٔ طولانی‌مدت از رقیق‌کنندهٔ خون است.
رقیق‌کننده‌های خون ممکن است به طور روزانه احساس بهتری در شما ایجاد نکنند. بااین‌حال، آن‌ها یکی از بهترین اقداماتی هستند که می‌توانید برای محافظت از خود در برابر سکته در صورت ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی انجام دهید. اگر در مورد رقیق‌کننده‌های خون و استفادهٔ طولانی‌مدت آن‌ها نگرانی دارید، با پزشک در مورد خطرات و فواید آن صحبت کنید.
منبع: